در مقاله "چرا استرس ایجاد می شود؟" بیان کردم که استرس می تواند در شرایط خاص به کمک ما بیاید تا بتوانیم بهترین واکنش را در آن موقعیت داشته باشیم و در آن جا از استرس به عنوان یک عامل مثبت یاد کردیم اما پیش زمینه ذهنی ما آدم ها در مورد استرس بیشتر جنبه منفی آن است ، حال سوال این است، واقعا استرس جنبه منفی دارد یا تعبیر و تعریف ما از آن در طول زمان منفی شده است برای جواب به این سوال تا پایان این مقاله همراه من باشید.
سلام کیوتیم :)
بگذارید ابتدا از جنبه مثبت و منفی بودن ، استرس را بررسی کنیم
استرس به دو دسته مثبت و منفی تقسیم بندی می شود استرس مثبت زمانی این اسم را به خود می گیرد که در شرایط بحرانی و حساس، بدن وارد حالت استرس و هشیاری بالا می شود و بعد از اتمام آن شرایط بدن به حالت طبیعی خود باز می گردد.
برای مثال وقتی سوار هواپیما می شوید و هواپیما در حال جدا شدن از زمین است بدن وارد یک حالت استرسی می شود که بعد از قرار گرفتن هواپیما در وضعیت پایدار این حالت برطرف می شود و آرامش در بدن حاکم می شود .
اما استرس منفی ، استرسی است که در موقعیت بحران یا غیر بحران می تواند ایجاد شود و برای مدت طولانی باقی بماند . دوباره مثال هواپیما را در نظر بگیرید وقتی که هواپیما به وضعیت پایدار در آسمان رسید و استرس فرد در طول پرواز همچنان پابرجا بود یک نوع استرس منفی است یا اینکه اصلا فرد در موقعیت بحرانی قرار ندارد اما اگر نسبت به اتفاقات احتمالی در آینده ، بدن وی مدام در حالت تنش و استرس باشد یک نوع استرس منفی را تجربه می کند
برای مثال یک آتش نشان را در نظر بگیرید که در تمام طول روز و زمانی که در منزل در حال استراحت است، استرس این را دارد که ممکن است الان اتفاق ناگواری بیفتد ، در حال تجربه یک استرس منفی
است.
تفاوت استرس مثبت و منفی
در استرس منفی بدن فرد در حالت ستیز و گریز طولانی مدت قرار دارد که با توجه به هورمون ها ترشح شده و مکانیزم های انجام شده در بدن می تواند مضرات بسیار زیادی برای وی داشته باشد که در مقاله "در زمان استرس چه اتفاقی در بدن ما می افتد؟" می توانید مکانیزم فیزیولوژیک استرس را بخوانید.
شیوه بعدی تقسیم بندی انواع استرس بر اساس مدت و میزان تکرار آن است که به سه دسته لحظه ای، لحظه ای اپیزودیک و مزمن تقسیم بندی می شود.
استرس لحظه ای
استرس لحظه ای را می توان در بیشتر حالات همان استرس مثبت در نظر گرفت که در حالات و موقعیت های مختلف برای فرد اتفاق میفتد تا عملکرد بهتری داشته باشد مانند زمانی که کیف پول خودمان را گم می کنیم بدن ما در یک لحظه وارد شرایط استرسی می شود تا خیلی سریع تصمیم بگیرد و رفتار درستی از خود نشان دهد ، حتی در بعضی شرایط این استرس لذت بخش هم می تواند باشد مثلا زمانی که فرد سوار قطار هوایی شهربازی می شود می خواهد لذت استرس لحظه ای را تجربه کند .
تغییراتی که استرس لحظه‌ای در بدن ایجاد می‌کند، به هیچ وجه به بدن آسیب نمی‌رساند. این نوع استرس حتی ممکن است برای سلامت بدن مفید باشد. این گونه موقعیت‌های استرس‌زا به بدن و مغز شما در ایجاد بهترین پاسخ به شرایط استرس‌زا در آینده کمک می‌کند.
استرس لحظه ای اپیزودیک
استرس لحظه ای اپیزودیک یا موردی استرس لحظه ای می باشد که ما به صورت مداوم و مکرر آن را تجربه می کنیم مثلا وقتی که هر روز به دلیل سهل انگاری خودتان خواب می مانید و خیلی دیر به سر کار می رسید یا هر روز استرس این را دارید که فرزندتان در مسیر مدرسه برایش اتفاقی نیفتد دچار استرس اپیزودیک هستید ، در ضمن افرادی که شغل های حساس و اغلب خطرناکی دارند مثل پلیس ها وآتش نشان ها ، این نوع استرس را زیاد تجربه می کنند . این نوع استرس در صورت عدم کنترل می تواند روی سلامت جسم و روان فرد تاثیر گذار باشد.
استرس مزمن
استرس مزمن استرسی است که به طور مداوم و مستمر در زندگی فرد جریان دارد و تکرار می شود و هر بار با تکرار آن علاوه بر تحمل استرس لحظه ای تجربیات گذشته از این موقعیت آشنا باعث ایجاد استرس مضاعف و بیشتری می شود . این نوع استرس به دلیل روز به روز زیاد شدن باعث فرسودگی روحی و جسمی فرد می شود که کل ابعاد زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد برای مثال فردی که به فقر شدید دچار است مجبور است هر روز در استرس کسب مایحتاج معمولی خودش قرار بگیرد و هر بار این استرس به تجربیات گذشته آن افزوده می شود و یا یک زوج را در نظر بگیرید که با هم اختلافات عمیق زناشویی دارند که این باعث می شود هر دو مدام استرس زیادی را تجربه کنند .
کیوتیم شما بگویید کدامیک از این استرس ها را زیاد تجربه می کنید؟
نویسنده: پژمان احمدی
